IV–X asrlarda Xitoy

Xan quldorlik imperiyasi III asrda inqirozga uchrab, uning o’rnida 3 ta mustaqil: Vey, Shu va U davlatlari vujudga keladi. Shu paytdan xitoyda yerga egalik munosabatlari shakllana boshlaydi. VI asrning ikkinchi yarmida Turk xoqonligining hujumi xavfi xitoyning birlashuviga turtki bo’lgan. Mamlakatni cheklanmagan hokimiyatga ega bo’lgan Suy sulolasi vakili boshqargan. Uning ixtiyorida kuchli qo’shindan tashqari ko’p sonli sodiq amaldorlari ham bor edi. Mamlakatning markazlashuvi to’rt asr davom etgan o’zaro urushlarga chek qo’yib, iqtisod va madaniyatning rivojlanishiga olib kelgan.