Avtomobil

Avtomobil (lotincha: mobilis — harakatchan) — dvigatel yordamida harakatga keltiriladigan relssiz transport vositasi. Yo’lovchilar va yuk tashishga mo’ljallangan.1751 — 52 yillarda Nijniy Novgorod gubernyasi (Rossiya) dehqoni Leontiy Shamshurenkov ikki kishi oyog’i bilan yurgiziladigan «o’ziyurar aravacha» qurdi. I. P. Kulibin bir qancha muhim mexanizmlarni, uzatmalar qutisini taklif qildi. Bug’ mashinasi paydo bo’lgandan 131 kun keyin ixtirochilar undan mexanik aravada foydalanishga harakat qildilar. 1769 — 70 yillarda fransuz harbiy muhandisi N. J. Kyuno artilleriya to’plari uchun 3 g’ildirakli bug’ aravasi qurdi. Angliyada 1802-yilda Trevitnik bug’ mashinasi o’rnatilgan avtomobil yasadi. 1830-yilda rus ustasi K. Yankevich bug’ avtomobillariga temirdan yasalgan 100 dan ortiq gaz quvurli bug’ qozoni o’rnatishni taklif etdi. Akkumulyatordan tok olib ishlaydigan elektr dvigatelli avtomobillar bilan ham ko’pgina tajribalar o’tkazildi. Ichki yonuv dvigateli ixtiro qilingandan keyin avtomobillar muntazam rivojlantirila boshlandi. Avtomobillarga benzin va kerosin bilan ishlaydigan dvigatellar o’rnatish borasida turli mamlakatlarning ko’pgina ixtirochilari ish olib bordilar.