Orqaga
Glossariyga qaytish

Vazirlar Mahkamasi

Vazirlar Mahkamasi — baʼzi davlatlarda, shu jumladan, Oʻzbekistonda hukumat ijro etuvchi hokimiyatning nomi. Konstitutsiyamizning XX bobi, 98-moddasida Vazirlar Mahkamasining vakolatlari belgilab berilgan. Vazirlar Mahkamasi iqtisodiyotning, ijtimoiy va maʼnaviy sohaning samarali faoliyatiga rahbarlikni taʼminlaydi. Vazirlar Mahkamasi davlat boshqaruv idoralari tizimiga va oʻzi tashkil etadigan xoʻjalik boshqaruvi muassasalariga boshchilik qiladi, ularning hamjihatlik bilan faoliyat koʻrsatishini, hamda Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan qabul qilingan qonunlarning ijrosini taʼminlaydi. 2005-yilda Vazirlar Mahkamasi rahbari — Bosh vazir lavozimi joriy etildi. 2007-yilda Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasidan mamlakat Prezidenti bir vaqtning oʻzida ijro etuvchi hokimiyat boshligʻi, yaʼni Vazirlar Mahkamasining raisi ekanini belgilaydigan norma chiqarib tashlandi. Vazirlar Mahkamasining raisi lavozimi tugatildi. Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vaziri Vazirlar Mahkamasi faoliyatini tashkil etadi va unga rahbarlik qiladi. Mustaqillik yillarida Vazirlar Mahkamasi tarkibi 4 marta yangidan tasdiqlandi. 1993-yil 6-mayda qabul qilingan. 1993-yil 29-avgustda yangi tahrirda joriy etilgan “Vazirlar Mahkamasi toʻgʻrisida” gi qonunga koʻra, birinchi marta Vazirlar Mahkamasining yangi tarkibi 1995-yil 23-fevralda tasdiqlandi. Ikkinchi marta 2000- yil 11-fevralda, uchinchi marta 2005-yil 4-fevralda tasdiqlandi. Toʻrtinchi marta 2010-yil 12-martda Vazirlar Mahkamasi tarkibi quyidagitartibda belgilandi: Vazirlar Mahkamasining aʼzolari — 8 ta, vazirlar 14 ta, davlat qoʻmitalarining raislari — 9 ta. Vazirlar Mahkamasi aʼzolari:

➤ Bosh vazir.
➤ Bosh vazirning birinchi oʻrinbosari.
➤ Bosh vazirning 6 nafar oʻrinbosari.

Vazirliklar:

1. Moliya vazirligi.
2. Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiya va savdo vazirligi.
3. Iqtisodiyot vazirligi.
4. Qishloq va suv xoʻjaligi vazirligi.
5. Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi.
6. Sogʻliqni saqlash vazirligi.
7. Madaniyat va sport ishlari vazirligi.
8. Mudofaa vazirligi.
9. Ichki ishlar vazirligi.
10. Tashqi ishlar vazirligi.
11. Adliya vazirligi.
12. Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi.
13. Xalq taʼlimi vazirligi.
14. Favqulodda vaziyatlar vazirligi.

Davlat qoʻmitalari:

1. Davlat arxitektura va qurilish qoʻmitasi.
2. Oʻzbekiston xotin-qizlar qoʻmitasi.
3. Davlat soliq qoʻmitasi.
4. Davlat bojxona qoʻmitasi.
5. Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qoʻmitasi.
6. Davlat statistika qoʻmitasi.
7. Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qoʻmitasi.
8. Davlat geologiya va mineral resurslar qoʻmitasi.
9. Davlat mulkini boshqarish davlat qoʻmitasi.

Menyu

  • Hodisalar Tarixiy hodisa va biografiyalar xronologiyasi.
  • To‘plamlar Turli mavzular bo‘yicha maqolalar to‘plami.
  • Glossariy Turli tarixiy terminlar to‘plami.
David
Mikelanjelo

Yuqori Uygʻonish davri haykaltaroshi Mikelanjelo Buonarroti tomonidan yasalgan marmar haykal. U ilk marta 1504-yil 8-iyunda Italiyaning Florensiya shahri Piazza della Signoria maydonida jamoatchilikka taqdim etilgan.
David Mikelanjelo
Yuliy Sezar
Mil. av. 100–44-yillar

Birinchi triumvirat aʼzosi boʻlgan Sezar Rim armiyasiga Galliya urushida boshchilik qiladi. Soʻngra fuqarolar urushi davrida oʻzining siyosiy raqibi boʻlgan Pompeyni magʻlub etadi va miloddan avvalgi 49-yildan 44-yilgacha, uning joniga qasd qilingunga qadar Rimni diktator sifatida boshqaradi.

Sezarning keyingi tarjimayi holini yoritib bergan Svetoniy va Plutarx asarlari asosiy manbalardir. Koʻpgina tarixchilar Sezarni tarixdagi eng buyuk harbiy rahbarlardan biri deb hisoblaydi. Keyinchalik uning taxallusi “imperator” soʻzining sinonimi sifatida qabul qilindi: “Sezar” unvoni butun Rim imperiyasida qoʻllanilgan. Bu esa keyinchalik nemischa “Kaiser” va ruscha “sar” soʻzlari kelib chiqishiga turtki boʻldi.
David Mikelanjelo
Galiley teleskopi

1609-yilda italiyalik astronom, matematik, fizik va mutafakkir Galileo Galiley uch marta kattalashtirib koʻrsatadigan qurilmani yaratdi va yulduzlarni oʻrganish uchun uni osmonga qaratdi. Shunday qilib, bu qurilma teleskopga aylandi.

Galiley teleskopi bu — refraktor bilan ishlaydigan optik teleskopning bir turi boʻlib, linzalar tizimidagi yorugʻlik nurlarining sinishiga asoslanadi. 1611-yilda Kepler teleskop okulyaridagi sochuvchi linzani yigʻuvchi linza bilan almashtirish taklifini kiritdi. U ajraladigan nurlar yoʻnalishini — obyektiv (F) bilan parallel nurga qaratilganidan soʻng oʻzgartirdi.

Bunday oʻzgarish teleskopning koʻrish maydonini kengaytirdi, yaʼni osmonning katta qismini qoplab olishga imkon berdi. Lekin u teskari tasvirni uzatdi. Kepler teleskopidan foydalangan astronomlar “teskari dunyoni” kuzatishga odatlanib qoldi.
David Mikelanjelo
Nil Armstrong
1930 — 2012

U 1969-yil iyul oyida Oy tomon yoʻlga chiqqan “Apollon-11” kosmik kemasi ekipajini boshqardi. Ularning asosiy vazifasi oyni zabt etish edi. Armstrong va uning sherigi Baz Oldrin 2 soat 31 daqiqa va 40 soniya davomida oy yuzasida boʻlishdi.

AQSh “Apollon-11” loyihasi uchun 25 milliard dollar sarfladi. Bugungi qiymatda esa bu miqdor 150 millarddan oshgan boʻlardi — mana bu haqiqiy investitsiya. Qiziqarli faktlardan biri, Armstrongning yurak urushi “Apollon-11” uchirilishi paytida daqiqasiga 110 marotaba yetgan. Oyga qoʻnganda esa bu koʻrsatkich daqiqasiga 150 taga koʻtarilgan.
David Mikelanjelo